Sau gần 20 năm hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng, Từ ngày 7 – 14/2/1950, Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam lần thứ nhất được tổ chức tại căn cứ địa Việt Bắc, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên với hơn 400 đại biểu từ khắp mọi miền đất nước tham dự. Đại hội nêu cao quyết tâm “Tất cả cho tiền tuyến, Tất cả để chiến thắng”. Đồng chí Nguyễn Lam, Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn lâm thời trình bày trước Đại hội bản báo cáo chính trị nhan đề “Chiến đấu và xây dựng tương lai”. Tổng Bí thư Trường Chinh , đồng chí Hoàng Quốc Việt, thay mặt Thường vụ Trung ương Đảng trực tiếp chỉ đạo Đại hội.

Đại hội phát động các phong trào:

– Đẩy mạnh chiến tranh du kích, tích cực tham gia tòng quân giết giặc lập công.

– Thi đua tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm.

– Phát triển phong  trào đấu tranh chính trị, chống bắt thanh niên đi lính trong vùng địch tạm chiếm.

– Xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh, mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên.

Đại hội bầu Ban Chấp hành Trung ương Đoàn khóa 1 do đồng chí Nguyễn Lam làm Bí thư.

Phát huy thành công của Đại hội, hàng vạn nam nữ thanh niên hăng hái xung phong tham gia các phong trào “tòng quân giết giặc lập công”,”tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm”, “mở rộng chiến tranh du kích và đấu tranh chống khủng bố trong các đô thị”.

Sau Đại hội Đoàn, Đại hội Liên đoàn Thanh niên Việt Nam lần thứ nhất được tổ chức. Đại hội vô cùng phấn khởi và vinh dự được Hồ Chủ tịch đến thăm và ân cần căn dặn toàn thể thanh niên phải đoàn kết học tập, rèn luyện để góp phần đưa kháng chiến đến thắng lợi.