Trong lịch sử 92 năm hình thành và phát triển của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, đã có nhiều đợt trao Thẻ đoàn viên. Mỗi đợt trao Thẻ đoàn viên là một sự kiện quan trọng, là niềm vinh dự và tự hào của tuổi trẻ, của mỗi đoàn viên cùng tổ chức Đoàn và thường gắn với các dịp kỷ niệm lớn của Đoàn Thanh niên.
Điểm lại những lần trao Thẻ đoàn viên do Trung ương Đoàn tổ chức, có thể thấy lần trao Thẻ đoàn viên nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập Đoàn (26/3/1981) thực sự rất xúc động và đặc biệt. Đặc biệt bởi đây là đợt trao Thẻ đoàn viên đầu tiên của của Trung ương Đoàn sau ngày đất nước thống nhất, 30/4/1975 (Trung ương Đoàn trao Thẻ đoàn viên lần đầu tiên năm 1961); đặc biệt vì đây là đợt trao Thẻ đoàn viên ngay sau Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IV (tháng 11/1980); xúc động bởi chính những người được trao Thẻ đoàn viên.
Theo đó, 04 chiếc Thẻ đoàn viên đầu tiên từ số 01 đến số 04 dành cho 04 đoàn viên tiêu biểu đại diện cho các thế hệ thanh niên ở các giai đoạn lịch sử cách mạng của dân tộc trong thế kỷ XX. Nội dung thể hiện rõ trong 04 bản Nghị quyết số 07, 08, 09, 11 cuả Ban Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh về việc trao Thẻ đoàn viên:
– Nghị quyết số 08 NQ-TWĐTN ký ngày 21/3/1981:
“Trao thẻ đoàn viên số 01 của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh cho đồng chí Lý Tự Trọng, quê tỉnh Nghệ Tĩnh. Đồng chí là người đoàn viên ưu tú thuộc lớp đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên của Đoàn ta.
Đồng chí LÝ TỰ TRỌNG đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng cao cả của Đảng. Trước quân thù, đồng chí tuyên bố đanh thép: “Tôi hành động không phải là không suy nghĩ, tôi hiểu việc tôi làm, tôi làm vì mục đích Cách mạng, tôi chưa đến tuổi thành niên thật; nhưng tôi đủ trí khôn để hiểu rằng con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đường nào khác”.
Cuộc đời của người đoàn viên thanh niên cộng sản ưu tú LÝ TỰ TRỌNG luôn luôn rực cháy tình yêu cuộc sống và lý tưởng cộng sản chủ nghĩa cao đẹp đã và đang là tiếng gọi, là nguồn cổ vũ mạnh mẽ, là ngọn đuốc soi đường cho các thế hệ thanh niên Việt Nam tiến lên.”
– Nghị quyết số 07 NQ-TWĐTN ký ngày 21/3/1981:
“Trao thẻ đoàn viên số 02 của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh cho đồng chí Võ Thị Sáu, quê tỉnh Đồng Nai. Đồng chí là người đoàn viên ưu tú của Đoàn thuộc thế hệ thanh niên chống thực dân Pháp xâm lược.
Đồng chí VÕ THỊ SÁU đã sớm tham gia và tích cực hoạt động cách mạng. Trong khi làm nhiệm vụ, đồng chí bị giặc bắt, bị tra tấn dã man, đồng chí không hề nao núng, đã chiến đấu rất dũng cảm. Đồng chí nói: “Tôi còn rất trẻ, nhưng phải hy sinh tuổi trẻ để bảo vệ Tổ quốc tôi, nhân dân tôi, thì tôi sẵn sàng hy sinh không một chút do dự”.
Lớp lớp đoàn viên, thanh niên chúng ta nguyện noi gương người đoàn viên thanh niên cộng sản VÕ THỊ SÁU, phấn đấu làm tròn trách nhiệm của người đoàn viên thanh niên cộng sản Hồ Chí minh đối với Tổ quốc, đối với nhân dân, với Đảng và với Đoàn.”
– Nghị quyết số 09 NQ-TWĐTN ký ngày 25/3/1981:
“Trao thẻ đoàn viên số 03 của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh cho đồng chí Nguyễn Văn Trỗi, quê tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng, đồng chí là người đoàn viên ưu tú của Đoàn, thuộc thế hệ thanh niên chống Mỹ, cứu nước.
Đồng chí NGUYỄN VĂN TRỖI, người thợ điện trẻ tuổi được rèn luyện trong giai cấp công nhân, sớm giác ngộ cách mạng. Đồng chí sống, hoạt động và chiến đấu trong lòng địch. Trước kẻ thù đồng chí đã kiên định và bất khuất. Đồng chí nói: “Tôi chỉ có một ân hận là đã sớm để rơi vào tay giặc chưa hoàn thành nhiệm vụ của mình, không còn được tiếp tục chiến đấu để giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp thực hiện lý tưởng của đời tôi, tôi muốn sống và chiến đấu như một người cộng sản”.
Người đoàn viên thanh niên cộng sản ưu tú NGUYỄN VĂN TRỖI sống mãi với Đoàn và thế hệ trẻ Nước ta, là tấm gương sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho lớp lớp đoàn viên, thanh niên nước ta học tập và noi theo.”
– Nghị quyết số 11 NQ-TWĐTN ký ngày 25/3/1981:
“Trao thẻ đoàn viên số 04 của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh cho đồng chí Lê Đình Chinh quê tỉnh Thanh Hóa. Đồng chí là người đoàn viên ưu tú của Đoàn thuộc thế hệ thanh niên chống bọn bành trướng, bá quyền Trung Quốc xâm lược.
Cuộc đời của đồng chí LÊ ĐÌNH CHINH rất đẹp, chưa đủ tuổi tòng quân, đồng chí đã tình nguyện xin vào bộ độ. Tại chiến trường, đồng chí đã chiến đấu rất gan dạ, quả cảm, đầy khí phách anh hùng, đồng chí đã nói: “Tôi là đoàn viên thanh niên, Đảng cần tôi ở đâu, tôi sẵn sàng đi đến nơi đó”. Đồng chí đã anh dũng hy sinh để bảo vệ từng tấc đất biên cương của Tổ quốc.
Đồng chí LÊ ĐÌNH CHINH người đoàn viên thanh niên cộng sản ưu tú đã nêu bài học vô giá đối với thế hệ trẻ nước ta, là niềm vinh dự và tự hào của Đoàn ta.”
– Các số tiếp theo, từ số thứ 05 trở đi Trung ương Đoàn trao cho các anh hùng tiêu biểu trên các lĩnh vực; đoàn viên tiêu biểu ở các địa phương, đơn vị. Như tấm thẻ số 514 Trung ương Đoàn trao cho đồng chí Nguyễn Thiện Bình, 26 tuổi, đoàn viên Chi đoàn giáo viên Trường Sĩ quan tham mưu không quân.
– Phát biểu trong lễ trao thể đoàn viên, đồng chí Phạm Công Khanh, Bí thư BCH Trung ương Đoàn (khóa IV) đã khẳng định: “Lịch sử cách mạng hiện đại của dân tộc ta sẽ mãi mãi ghi nhận vị trí và vai trò quan trọng của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh – đội tiền phong chiến đấu của thể hệ trẻ Việt Nam. Đồng thời, lịch sử của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng chế độ xã hội xã hội chủ nghĩa ở nước ta sẽ mãi mãi lưu truyền vai trò hoạt động và công lao to lớn của hàng triệu đoàn viên thanh niên cộng sản cùng hàng triệu quần chúng trẻ tuổi ở Việt Nam. Từ truyền thống cách mạng vẻ vang của mình, mỗi đoàn viên cũng như mỗi người thanh niên Việt Nam chúng ta hoàn toàn có quyền tự hào chính đáng về danh hiệu đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh quang vinh”.
Ba chiếc Thẻ Đoàn viên danh dự được cấp cho các đồng chí Lý Tự Trọng, Nguyễn Văn Trỗi, Lê Đình Chinh đúng ngày 26/3/1981 nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Ba Thẻ Đoàn viên có số 1 – 3 – 4
Tham khảo: Hồ sơ và các tấm Thẻ đoàn viên số 01, 03, 04 đang được lưu giữ tại Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam.
(bấm vào hình ảnh hiện vật trên đây để xem chi tiết)
@Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam