Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954) là đỉnh cao của cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953-1954 của quân và dân ta. Sau 56 ngày đêm chiến đấu dũng cảm, quân và dân ta đã đập tan toàn bộ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, giành thắng lợi hoàn toàn.
Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ mang tầm vóc thời đại, góp phần to lớn vào phong trào đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ của nhân loại; mãi mãi là niềm tự hào, là nguồn sức mạnh to lớn cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, tiếp tục đưa đất nước phát triển đến giữa thế kỷ XXI trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Để góp phần vào sự thành công của chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954) phải kể đến những đóng góp và sự hy sinh của Thanh niên Xung phong, họ đã quyết xông pha ra chiến trường đạn lửa, mang trong mình tinh thần tình nguyện, ý chí chiến đấu quật cường và lòng dũng cảm.
Kỷ niệm Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954), Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam xin giới thiệu kỷ vật kháng chiến của Thanh niên Xung phong đội 34 C293 phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ.
Tháng 11 năm 1953, những đơn vị TNXP đầu tiên đã cùng bộ đội bí mật xuyên rừng lên Tây Bắc. Để giữ bí mật, đánh lạc hướng địch, một số đơn vị TNXP hàng quân đi Việt Bắc. Còn đại bộ phận quân của Đội 34 và 40 bí mật đi Điện Biên Phủ. Khi quân Pháp nhảy dù thêm hai đợt, tăng quân số tại Điện Biên Phủ lên 16.000 tên thì hai Đội TNXP 34 và 40 cũng có mặt 14.000 người. Trong khoảng một tháng, TNXP Đội 34 và 40 đã cùng bộ đội công binh khai thông 80 km đường Tuần Giáo – Điện Biên. Đội 34, 40 được giao nhiệm vụ phá thác ghềnh trên sông Đà, sông Mã, sông Nậm Na để vận tải bằng thuyền đường sông thuận lợi. 40 đại đội TNXP của hai Đội 34, 40 với 14.000 người được bố trí cài răng lược, rải đều trên tuyến đường dài 300-400 km từ phà Tạ Khoa, Nghĩa Lộ qua đèo Chẹn; từ Cò Nòi đến Pha Đin, Tuần Giáo vào Điện Biên Phủ.
Đôi dép cao su của Thanh niên Xung phong đội 34 C293 phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ được cắt từ lốp xe cơ giới để trang bị cho bộ đội. Đôi dép gắn liền với người chiến sĩ, với TNXP góp mặt trong hành trình kéo pháo gian nan khắp chiến trường Điện Biên Phủ.
© Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam